Diễn tiến mới vụ bài báo khoa học bị rút khỏi tạp chí quốc tế

PGS Hồ Thanh Phong: "ĐH Quốc tế sẽ thành lập hội đồng đạo đức trong nghiên cứu khoa học để hoàn thiện quy trình xét duyệt bắt buộc trong các thử nghiệm khoa học".

Nhà khoa học nghiên cứu độc lập

PGS.TS Hồ Thanh Phong - hiệu trưởng - cho biết, nhà trường đã thành lập Hội đồng độc lập để tìm hiểu sự vịệc.

Theo kết luận của Hội đồng độc lập, TS. T hiện đang công tác tại Bộ môn Công nghệ thực phẩm, khoa Công nghệ sinh học, chỉ có chuyên môn về công nghệ sinh học, chưa từng thực hiện nghiên cứu nào trên đối tượng là con người. 

Ông T. xuất thân từ gia đình có truyền thống Đông y. Từ kinh nghiệm thực tế chữa bệnh hen suyễn nhận được nhiều phản hồi tích cực từ bệnh nhân, ông đã thực hiện nghiên cứu với mong muốn phổ biến bài thuốc và nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân hen suyễn. Đây là một thiện ý, nhưng do không có chuyên môn về y học và có sự hiểu biết chủ quan về Đông y, TS. T đã không nắm được các quy định chặt chẽ về đạo đức.

Ông T. tốt nghiệp tiến sĩ tại ĐH West of England được GS Steven Neill hướng dẫn năm 2007, nhưng GS Steven Neill hoàn toàn không liên quan đến đề tài nghiên cứu về hen suyễn. Việc ông T. ghi tên trường ĐH West of England và GS Steven Neill như một tri ân nơi đào tạo là sai.

TS T. thực hiện toàn bộ nghiên cứu tại nhà, không báo cáo với nhà trường. Nhà trường cũng không có hội đồng chuyên môn và hội đồng y đức để đánh giá cũng như hỗ trợ về cơ sở vật chất.

Ông Phong cũng cho biết, ngoài việc thành lập hội đồng độc lập,  ĐH Quốc tế cũng liên hệ trực tiếp với tạp chí SpringerPlus để tìm hiểu đầy đủ về quy trình bình duyệt và công bố bài báo.

Tạp chí SprigerPlus thừa nhận việc chấp thuận công bố nghiên cứu này do ban biên tập hiểu nhầm bài báo của TS.T đã được đánh giá tích cực từ một tạp chí có uy tín khác nằm trong hệ thống Springer.  Sau khi đăng được 1 năm, ban biên tập tạp chí SpringerPlus nhận được phản hồi từ phía độc giả về những khác biệt giữa bài báo được công bố và bản đăng kí, nên đã yêu cầu tiến sĩ T. đưa bằng chứng về việc thực hiện các quy định dành cho nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng (RCT). Tuy nhiên, TS. T cho hay, nghiên cứu đã không được thông qua hội đồng y đức và không có bằng chứng bằng văn bản về sự đồng ý tham gia nghiên cứu của bệnh nhân.

Liên quan đến vấn đề TS T. đề tên ĐH West of England trong phần kê khai công tác, ĐH Quốc tế cũng liên hệ với GS Steven Neill, ĐH West of Eangland.

GS Steven Neill cho biết ông không tham gia nghiên cứu này của tiến sĩ T và lĩnh vực nghiên cứu này không thuộc chuyên môn của ông.

GS Neill khẳng định TS. T đã phạm sai lầm khi đề tên ĐH West of England trong phần kê khai cơ quan công tác. TS. T đã trực tiếp xin lỗi GS Steven Neill và lấy làm tiếc vì sự việc xảy ra.

Sẽ thành lập hội đồng đạo đức

Ông Hồ Thanh Phong cho hay, theo quy định của trường ĐH Quốc tế, giảng viên phải công bố ít nhất một bài báo quốc tế hoặc hai bài báo trong nước trong một năm.

Các tác giả, nhà nghiên cứu có trách nhiệm tuân thủ các quy định quốc tế và quy định tạp chí mình gửi đăng.

"Việc bài báo của TS. T gửi đăng năm ngoái mặc dù chưa được nhà trường tính là một bài báo khoa học nhưng đây là sai lầm đáng tiếc của tác giả và kinh nghiệm quý báu để trường hoàn thiện chính sách quản lý. Tác giả đã thừa nhận sai lầm và rất hối tiếc, nhà trường cũng nghiêm túc nhìn nhận những khiếm khuyết và sẽ tích cực hoàn thiện quy trình quản lý, hỗ trợ công bố khoa học của giảng viên" - ông Phong nói.

Cụ thể, ĐH Quốc tế sẽ thành lập hội đồng đạo đức trong nghiên cứu khoa học để hoàn thiện quy trình xét duyệt bắt buộc trong các thử nghiệm khoa học trên các đối tượng con người và động vật, bao gồm các nghiên cứu trong lĩnh vực y sinh và xã hội, tuân thủ các quy định y đức Việt Nam và tuyên bố Helsinki.

Bên cạnh đó, trường sẽ hoàn thiện các quy trình quản lý về các đề tài và các công bố khoa học từ mọi nguồn tài trợ đối với giảng viên và nghiên cứu viên trong trường trên tinh thần tôn trọng "tự do học thuật" nhưng vẫn đảm bảo theo quy chuẩn quốc tế và quy định của nhà trường.

Ngoài ra, trường cũng sẽ đề ra những giải pháp tích cực nhằm tạo điều kiện cho giảng viên yên tâm giảng dạy và nghiên cứu. Đặc biệt với thế mạnh Công nghệ sinh học và Kỹ thuật y sinh, nhà trường sẽ xúc tiến hợp tác với cách bệnh viên, tổ chức y tế trong nước.

• Lê Huyền