Gửi bài viết qua email
In ra
Lưu bài viết này

Định hướng ưu tiên các ngành, lĩnh vực nghiên cứu cơ bản

Đăng lúc: Thứ hai - 08/09/2014 14:50 - Người đăng bài viết: admin

Bên cạnh những con số hết sức ấn tượngvề công bố quốc tế của các đề tài Nafosted mà vài năm trước đây các nhà quản lý và khoa học không dám nghĩ đến là những cảnh báo của nhiều nhà khoa học có uy tín về vấn đề quá chạy theo thành tích và số lượng mà chưa quan tâm đúng mức đến định hướng và chất lượng nghiên cứu.

PGS.TS Vũ Thị Thu Hà đang hướng dẫn nghiên cứu
sinh tại Phòng thí nghiệm
trọng điểm quốc gia công nghệ lọc, hóa dầu.

Với chức năng tài trợ cho nghiên cứu cơ bản (điều 3 Nghị định 23/2014/NĐ-CP) thông qua đó nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học cơ bản của Việt Nam, sau hơn năm năm hoạt động, Quỹ Nafosted đã góp phần quan trọng cải thiện không khí học thuật ở các viện nghiên cứu và trường đại học, đưa số công bố quốc tế của các nhà khoa học Việt Nam “tăng với tốc độ 17%/năm; toán và vật lý lý thuyết không còn áp đảo nữa, nhiều ngành khoa học khác đã có trên mặt tiền của thế giới” (GS Phạm Duy Hiển – Tia Sáng, 20/6/2014). Và theo dự báo, đến năm 2020, Việt Nam có thể công bố 7.000 bài báo SCI.

Nhưng bên cạnh những con số hết sức ấn tượng mà vài năm trước đây các nhà quản lý và khoa học không dám nghĩ đến là những cảnh báo của nhiều nhà khoa học có uy tín về vấn đề quá chạy theo thành tích và số lượng mà chưa quan tâm đúng mức đến định hướng và chất lượng nghiên cứu. Điều này do một số quy định trong quản lý hoạt động của Quỹ chưa hợp lý, và một số nguyên nhân khác, nhưng trước hết là Quỹ Nafosted chưa đưa ra được một tầm nhìn, một chính sách ưu tiên các dự án nghiên cứu có tính liên ngành giữa nghiên cứu cơ bản và các công nghệ mới, hoặc các nghiên cứu có tính ứng dụng quan trọng¹. Ví dụ như một số chương trình dài hạn có tính ứng dụng cao của Phòng thí nghiệm trọng điểm Công nghệ lọc, hóa dầu đã không được Quỹ chấp nhận tài trợ vì theo quy chế Quỹ chỉ tài trợ cho các chương trình không quá hai năm².

Để nâng cao hiệu quả tài trợ của Quỹ Nafosted, Bộ KH&CN đang tiến hành lấy ý kiến các nhà khoa học để hoàn thiện thông tư, Quy định quản lý đề tài nghiên cứu cơ bản trong lĩnh vực khoa học tự nhiên – kỹ thuật do Quỹ Nafosted tài trợ, với nhiều thay đổi so với quy định cũ theo hướng đơn giản hóa các thủ tục, đề cao tính độc lập và sự tin cậy ở các nhà khoa học, tạo thêm nhiều thuận lợi trong việc nghiên cứu triển khai các đề tài được Quỹ tài trợ như: quy định về tiêu chuẩn và nhiệm kỳ của hội đồng khoa học; tăng thời gian thực hiện các đề tài nghiên cứu lý thuyết lên trên 30 tháng, đề tài nghiên cứu thực hiện lên trên 40 tháng; bổ sung một số tiêu chí cụ thể trong xét duyệt, nghiệm thu các đề tài; đặc biệt là một số quy định mà các nhóm nghiên cứu mạnh cần đáp ứng để có thể được tài trợ, đó là có nhiều nội dung nghiên cứu lớn có tính đột phá với nhiều thành viên tham gia thực hiện làm cơ sở cho việc hình thành các trường phái khoa học ở Việt Nam,v.v.

Tuy nhiên, trong việc nâng cao hiệu quả tài trợ của Quỹ Nafosted, vấn đề quan trọng hàng đầu là Quỹ và các cơ quan quản lý KH&CN cấp trên cần sớm hình thành một tầm nhìn dài hạn, đưa ra những định hướng và mục tiêu cụ thể cho các ngành, những lĩnh vực khoa học cơ bản, trên cơ sở ưu tiên các chương trình, dự án liên ngành có tính ứng dụng cao; đồng thời, theo GS. Pierre Darriulat, chúng ta phải sớm xây dựng và ban hành tiêu chí xét chọn các ngành nghiên cứu cơ bản được tài trợ, kèm theo đó là phương pháp đánh giá kết quả nghiên cứu của từng ngành, nhất là với các nhóm nghiên cứu mạnh. Việc đánh giá này không chỉ đơn thuần dựa trên số công bố quốc tế và trích dẫn mà phải là đánh giá có chiều sâu về quá trình thực hiện dự án.

Với những giải pháp như vậy, chúng ta mới có cơ sở để hi vọng trong những năm tới, thành tích của Quỹ Nafosted không chỉ là số lượng công bố quốc tế khoa học cơ bản trong lĩnh vực khoa học tự nhiên, mà còn là những bước đột phá trong một số chương trình, đề án nghiên cứu quan trọng, trong đó có những ứng dụng triển khai mang lại hiệu quả cao trong thực tiễn.

¹Xem thêm: Cải thiện hiệu quả việc cấp kinh phí cho khoa học cơ bản
http://www.tiasang.com.vn/Default.aspx?tabid=62&CategoryID=36&News=7498

² Xem thêm: PTNTĐ: Cơ chế sàng lọc và tiêu chí đánh giá

http://www.tiasang.com.vn/Default.aspx?tabid=110&CategoryID=36&News=7729

Nguồn tin: Tia Sáng

Từ khóa:

n/a

Đánh giá bài viết

Định hướng ưu tiên các ngành, lĩnh vực nghiên cứu cơ bản

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

Ý kiến bạn đọc