Hợp chất có thể ức chế sự nhân lên của nCoV

Chất ức chế phổ rộng chất ức chế α-ketoamide có tác dụng với nhiều chủng virus corona. Ảnh minh họa: Sci Tech Daily.

Nhóm nghiên cứu quốc tế đứng đầu là tiến sĩ Linlin Zhang ở Viện Hóa sinh, Trung tâm Sinh học cấu trúc và Phân tử thuộc Đại học Lübeck và tiến sĩ Hong Liu ở Viện Materia Medica Thượng Hải phát triển các hợp chất có thể ngăn chặn sự nhân lên của nhiều virus trong họ corona, trong đó có nCoV, cùng nhiều virus gây bệnh khác trong phòng thí nghiệm. Kết quả nghiên cứu được công bố hôm 11/2 trên tạp chí Medicinal Chemistry của Hiệp hội Hóa học Mỹ. Tuy nhiên, những hợp chất này chưa được thử nghiệm ở người.

nCoV có họ gần với virus gây hội chứng suy hô hấp cấp tính nặng (SARS) năm 2003 và hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS) năm 2012. Cả ba loại virus đều gây triệu chứng giống cảm cúm và viêm phổi. Tuy nhiên, các công ty dược chưa tìm ra phương pháp điều trị đặc hiệu.  

Nhóm của Zhang và Liu hướng đến tìm ra phương pháp khả thi dựa trên thuốc kháng virus phổ rộng nhằm vào mọi loại virus corona và họ virus entero (gây bệnh cảm lạnh thường, tay chân miệng và cúm mùa hè. Tất cả những virus trên đều có enzyme phân cắt protein tương tự nhau, gọi là "protease chính" ở virus corona và "3C protease" ở virus entero, đóng vai trò thiết yếu giúp virus nhân lên.

Các nhà nghiên cứu kiểm tra cấu trúc của protease bằng phương pháp tinh thể học tia X, sau đó tạo ra hàng loạt hợp chất α-ketoamide có thể chen vào vị trí hoạt động của enzyme và can thiệp vào chức năng của chúng. Thông qua kiểm tra các phân tử trong ống nghiệm và ở tế bào người trong đĩa cạn, nhóm nghiên cứu tìm thấy chất ức chế linh hoạt có khả năng ngăn chặn sự nhân lên của nhiều virus corona và entero, bao gồm SARS-CoV-1. Một chất ức chế khác tác động mạnh tới MERS-CoV và cho hiệu quả trung bình với nhiều virus.

Do protease chính của nCoV, SARS-CoV-1 và MERS-CoV rất giống nhau, nhóm chất ức chế α-ketoamide nhiều khả năng cho hiệu quả kháng virus tốt đối với Covid-19. Bước tiếp theo của nghiên cứu là kiểm tra các chất ức chế trên mô hình động vật nhiễm bệnh.