Câu trả lời cho “Hơn 24 nghìn tiến sĩ Việt Nam đang làm gì?”

Theo Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ quốc gia, kết quả tổng hợp điều tra Nghiên cứu và Phát triển 2014 và Điều tra Doanh nghiệp 2014 cho thấy, năm 2013 cả nước có 164.744 người tham gia hoạt động nghiên cứu phát triển. Trong đó số làm công tác nghiên cứu chuyên nghiệp tại các viện, trung tâm nghiên cứu là 37.481 người.

Nếu phân theo chức năng làm việc thì phân bố nhân lực như sau: 128.997 cán bộ có trình độ ĐH, CĐ trở lên; 12.799 cán bộ kỹ thuật; 15.149 cán bộ hỗ trợ; 7.799 người làm chức năng khác.

Tuy nhiên, đây là số lượng tính theo đầu người mà không phải quy đổi toàn thời gian (nếu quy đổi sẽ giảm đáng kể).

Theo cách đánh giá của Tổ chức hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), cán bộ nghiên cứu là những người có trình độ ĐH/ CĐ, thạc sĩ, tiến sĩ và dành tối thiểu 10% thời gian làm việc cho nghiên cứu phát triển. Với cách tính này, năm 2013, Việt Nam có 128.997 cán bộ làm nghiên cứu. Trong đó có  12.261 tiến sĩ (chiếm 9%), 45.222 thạc sĩ (chiếm 35%), 66.685 người có trình độ ĐH (chiếm 52%), gần 4.829 người có trình độ CĐ (chiếm 4%).

Khu vực kinh tế nhà nước vẫn có số lượng cán bộ nghiên cứu khoa học đông đảo nhất (chiếm 87%), khu vực ngoài nhà nước chiếm 12%.

Nguồn: Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ quốc gia

Gần 90% số lượng cán bộ nghiên cứu làm việc trong các đơn vị nhà nước; đồng thời hầu hết (93%) cán bộ nghiên cứu có trình độ cao (tiến sĩ) tập trung khu vực nhà nước. Tỷ lệ cán bộ nghiên cứu có trình độ thạc sĩ làm việc trong khu vực Nhà nước lên đến trên 95% trong tổng số.

Thống kê theo khu vực hoạt động (theo loại hình tổ chức) cho thấy các trường ĐH, CĐ là khu vực có số lượng cán bộ nghiên cứu đông nhất (63.435 người, chiếm gần 49%). Tiếp sau là khu vực các tổ chức nghiên cứu và phát triển của Nhà nước (29.280 người, chiếm 23%). Trong khi đó, số cán bộ nghiên cứu của khu vực doanh nghiệp chỉ chiếm 14%.

Nguồn: Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ quốc gia

Số liệu thống kê cho thấy, ở khu vực đại học, tỷ lệ cán bộ có trình độ tiến sĩ là cao nhất; tiếp đó là khu vực viện, trung tâm nghiên cứu và phát triển, trong khi khu vực doanh nghiệp có tỷ lệ tiến sĩ rất thấp.

Nếu chỉ xem xét số tiến sĩ tham gia nghiên cứu thì khu vực ĐH có 7.959 người, chiếm 65%. Khu vực các viện, trung tâm nghiên cứu và phát triển có 3.367 người, chỉ chiếm 27% số tiến sĩ.

Nguồn: Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ quốc gia

Các lĩnh vực khoa học kỹ thuật và công nghệ có số lượng cán bộ nghiên cứu lớn nhất, chiếm 35%. Tiếp theo là lĩnh vực khoa học xã hội với 26%, khoa học nông nghiệp 12%, khoa học tự nhiên 11%.