Cõi đi về

“Cõi đi về” là sự dao động giữa những miền không gian. Cuộc đời của mỗi người do sự sắp đặt của số phận là hành trình viễn du qua những miền đất. Từ nơi chôn rau cắt rốn với những ký ức tuổi thơ, tới nơi lập nghiệp và trưởng thành qua bao dãi dầu thành bại, những buồn vui và ước vọng. Những trải nghiệm ở mỗi vùng đất, theo cơ duyên và theo căn cốt, tạo nên những miền không gian trong tâm tưởng.

Tác giả Thái Kim Lan, tên đầy đủ là Thái Thị Kim Lan, là người con của xứ Huế, sinh ra trong một gia đình giàu truyền thống, có bà nội là người dạy lễ nghi cho các cung nữ trong cung nhà Nguyễn. Bà lớn lên giữa những ảnh hưởng lễ giáo của gia đình, trường lớp và môi trường sống. Tôn nghiêm mà tao nhã; sang quý mà khiêm nhường.

Tinh thần ấy hẳn đã đi theo, giúp bà luôn tự tin và định vị được mình. Sau này đi du học và trở thành một vị tiến sỹ, giáo sư triết học, người phụ nữ Á Đông mảnh dẻ ấy vẫn không bị choáng ngợp và chìm lấp trong lâu đài tri thức phương Tây đồ sộ.

Không gian Á Đông được hòa trộn trong ký ức tuổi thơ màu nhiệm tạo nên sự mộc mạc và bền chặt. Không gian phương Tây tạo nên sự thông suốt, mạch lạc và vững chãi. Mỗi miền không gian trong tâm tưởng là một phần máu thịt của tâm hồn, độc lập mà gắn kết.

Tuy nhiên, điều thực sự làm nên bản sắc riêng biệt của Thái Kim Lan là nguồn sinh cơ giàu tính âm, tạo nên dòng chảy tâm tình, luôn nhỏ nhẹ mà bền bỉ và da diết. Bởi nhỏ nhẹ và bền bỉ nên chảy đến vùng đất nào cũng thấm sâu, hòa được với mạch ngầm lớn tỏa rộng dưới vùng đất ấy.

Cuốn sách “Cõi đi về” tổng hợp một số các bài viết của của Thái Kim Lan trên tạp chí Tia Sáng trong khoảng mười lăm năm qua. Men theo hành trình ấy, độc giả được xuôi theo dòng chảy tâm tình của tác giả để chạm vào những miền không gian quen mà lạ, cảm nhận bản sắc tinh tế của những vùng thổ nhưỡng, chạm vào những nhân chứng lịch sử… Lời văn giản dị chân thực với bản ngã, có lúc sâu lắng khúc chiết, có lúc thì thầm như hơi thở, đưa ta đến những miền xa hơn nữa.

Bản ngã dao động giữa những miền không gian, bởi không ở đâu có thể hoàn toàn chứa đựng. Ta đã ở đó. Ta đã ở đây. Ta đã không chỉ ở đó và ở đây.

(Lời tựa cuốn sách “Cõi đi về” của giáo sư Thái Kim Lan, Nhà xuất bản Lao động, 2023)