Vasco da Gamma, thẳng tiến từ châu Âu đến Ấn Độ.

Tuyến đường biển Lisbon – Calicut của Vasco da Gamma thực hiện lần đầu tiên năm 1497-1498. (Ảnh: Internet). 

Từ thời cổ châu Âu đã có những con đường giao thương an toàn tới Trung Quốc và Ấn Độ, nơi cung cấp các mặt hàng giá trị như tơ lụa và gia vị. Khi con đường tơ lụa và các tuyến giao thương gia vị không còn an toàn, vì bị chặn lại bởi Đế quốc Ottoman năm 1453, nó đã thúc đẩy quá trình khám phá đường biển để tìm tuyến đường thay thế đường bộ dẫn tới châu Á.
Từ thập niên 1460, mục tiêu của những nhà hàng hải đã tập trung vào việc đi vượt qua điểm cực Nam của châu Phi nhằm tìm một con đường biển thuận lợi hơn để tiếp cận được Ấn Độ. Năm 1488, Bartholomeu Diaz đã phát hiện ra mũi đất cực nam châu Phi, ông đã đặt tên cho nó là Mũi Bão Táp. Sau này vua Bồ Đào Nha đổi tên nó thành Mũi Hảo Vọng.
Từ những năm 1480, Cristoforo Colombo đã phát triển một kế hoạch đi tới Ấn Độ bằng cách đi thẳng về phía tây xuyên qua Đại Tây Dương. Colombo lần đầu đệ trình kế hoạch của mình ra trước triều đình Bồ Đào Nha năm 1485, nhưng bị khước từ. Sau đó ông tìm được hậu thuẫn từ phía triều đình Tây Ban Nha. Lịch sử coi rằng sự phát hiện ra châu Mỹ được đánh dấu bằng thời điểm đoàn thám hiểm do Cristoforo Colombo dẫn đầu đã đặt chân đến châu Mỹ vào ngày 12 tháng 10 năm 1492. Colombo vẫn tin rằng những chuyến đi của ông là chạy dọc theo bờ biển phía đông châu Á.
Năm 1497, da Gamma được vua Bồ Đào Nha ủy nhiệm tiếp tục công cuộc khám phá đại dương phía đông ngoài khơi Mũi Hảo Vọng. Ông là thuyền trưởng hạm đội gồm 4 chiếc thuyền xây dựng đặc biệt cho chuyến khám phá này. Hạm đội xuất phát ngày 8 tháng 7 năm 1497 từ Lisbon, đi vòng qua mũi Hải vọng vào tháng 12 năm 1497, và tới Calicut của Ấn độ ngày 20 tháng 5 năm 1498. Da Gamma đã quay lại được Bồ Đào Nha vào tháng 9 năm 1499, mang đầy hàng hóa gia vị phong phú. Ông được thưởng hậu hĩnh nhờ việc hoàn thành tấm bản đồ mà những nhà thám hiểm Bồ Đào Nha đã phải vẽ trong 80 năm. Ông được phong "Đô đốc Ấn Độ Dương". Vua Bồ Đào Nha cũng ban tước Quý ngài (Dom) vĩnh viễn cho da Gamma. Sau đó, ông được trao danh hiệu Bá tước thứ nhất của Vidigueira.
Da Gamma còn đến Ấn độ 2 lần nữa, vào năm 1502 và năm 1524. Ông mất tại Kochi, không lâu sau khi đến Goa ở Ấn độ vào đêm Giáng sinh năm 1524. Đầu tiên, da Gamma được chôn ở nhà thờ thuộc Kochi, sau đó hài cốt của ông được chuyển về Bồ Đào Nha và cải táng trong một ngôi mộ lớn ở Vidigueira. Năm 1880, hài cốt ông được chuyển đến nhà thờ của Tu viện Jerónimos. Ngôi mộ của ông được hoàn thành năm 1894. 

Tu viện Jerónimos và ngôi mộ của Vasco Da Gamma trong nhà thờ của tu viện.

(Ảnh của tác giả).

Khi đến thăm thủ đô Lisbon của Bồ Đào Nha, có r ất nhiều địa danh về Vasco Da Gamma, như ngôi mộ của ông ở Tu viện Jeronimos kể trên. Cầu dài nhất châu Âu, với tổng chiều dài 17,2 km, là cầu dây văng qua sông Tagus mang tên ông. Dọc theo bờ sông Tagus là đại lộ Da Gamma dành cho người đi bộ và đi xe đạp dạo quanh bờ sông và ngắm cây cầu.

Cầu dây văng qua sông Tagus ở thủ đô Lisbon mang tên Vasco Da Gamma, đoạn đầu (trái) và đoạn gần giữa cây cầu (ảnh phải). (Ảnh của tác giả.)

Không chỉ ngồi thư viện, hay mở và đọc thông tin trên Internet, có lẽ một địa danh khá lý thú cho những ai say mê những khá phá hàng hải của Bồ Đào Nha nói chung cũng như của Da Gamma nói riêng là ga tàu điện ngầm Parque trên tuyến tàu màu xanh. Nơi đây toàn bộ hai hành lang dọc ga tầu và toàn bộ trần nhà ga được lát gạch men trang trí bằng những bản đồ thế giới và các đường hàng hải nổi tiếng, các địa danh được khám phá bởi những nhà hàng hải Bồ Đào Nha. Đặc biệt dưới một bức bản đồ là chiếc ghế băng có tên Vasco Da Gamma. Hành khách có thể ngắm nhìn các bản đồ lịch sử hàng hải trong khi ngồi chờ tàu.

Ga tàu điện ngầm Parque ở thủ đô Lisbon, nơi có nhiều bản đồ hàng hải và những tuyến đường khám 

phá bởi những nhà hàng hải Bồ Đào Nha (trái) và nơi có chiếc ghế băng cạnh tên Vasco Da Gamma.

Tài liệu tríchdẫn: từ Internet.