Điều gì xảy ra khi tàu vũ trụ Nga rơi xuống Trái Đất

Tàu Progress mất kiểm soát khi chưa hoàn thành nhiệm vụ cung cấp hàng hóa lên ISS. Ảnh: NASA

Progress M-27M được dự đoán sẽ tiến về bầu khí quyển Trái Đất khoảng 9h GMT (16h giờ Hà Nội), dựa trên dữ liệu quan sát từ trang Space-Track.org.

Progress sẽ rơi xuống Trái Đất khi nào và ở đâu?

Để đưa ra dự đoán chính xác, các nhà khoa học cần hai yếu tố là quỹ đạo chính xác của tàu vũ trụ hiện nay và thời tiết. Việc xác định quỹ đạo không khó vì họ có thể sử dụng radar trên mặt đất để xác định vị trí và vận tốc. Tuy nhiên, khi thời tiết trên Trái Đất thay đổi, bầu khí quyển có thể mở rộng và tiếp xúc với vật thể sớm hơn dự đoán. Mật độ khí quyển có thể tăng nhanh, đồng nghĩa rằng ở mật độ thấp hơn, Progress sẽ duy trì tốc độ và di chuyển xa hơn đến một nơi có đặc điểm khác.

Vì chưa có thời điểm chính xác, việc xác định địa điểm sẽ khó khăn hơn. Progress đang di chuyển với tốc độ 7.000 m/s và vị trí rơi chính xác hiện chưa rõ.

Tàu vũ trụ rơi có gây nguy hiểm cho con người?

Khi hướng về Trái Đất ở tầng khí quyển dày hơn, không khí sẽ bị nén lại, làm nóng không khí và cả tàu vũ trụ. Nhiều vật thể quay về Trái Đất theo cách này sẽ bị phá hủy hoàn toàn ở nhiệt độ cao. Đối với những vật thể hình cầu, vật thể nào có kích thước lớn hơn sẽ không làm tăng nhiệt độ quá cao và có nguy cơ rơi xuống Trái Đất.

Thông thường, sau khi cung cấp hàng hóa lên ISS, Progress sẽ tách rời từ phòng thí nghiệm trên quỹ đạo. Sau khi lệnh được gửi đi, con tàu sẽ quay trở về Trái Đất và phân rã trên khu vực nam Thái Bình Dương, do đó các mảnh vỡ sẽ không gây nguy hiểm cho khu vực đông đúc dân cư.

Theo trang tin Gizmodo, nếu có thể kiểm soát đường đi của tàu vũ trụ, nguy hiểm sẽ không xảy ra khi nó tiến gần bề mặt Trái Đất. Với tình trạng kiểm soát hạn chế ở thời điểm hiện tại, các mảnh vỡ có thể không bốc cháy hoàn toàn. Vì phần lớn bề mặt hành tinh là đại dương, nên xác suất rơi xuống và gây nguy hiểm cho con người không lớn.

Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định nguy cơ này chưa được tính toán kỹ lưỡng và có độ tin cậy cao, bởi thời điểm và vị trí rơi xuống chưa rõ ràng. Nếu các điều kiện tương tự như trường hợp của vệ tinh nghiên cứu thuộc Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA), từng rơi xuống Trái Đất hồi tháng 9/2011, xác suất gây hại cho con người là 1:3.200.

Có thể quan sát tàu vũ trụ quay lại Trái Đất không?

Nếu quá trình này diễn ra ở khoảng cách đủ gần, nó sẽ xuất hiện như một vết sáng lớn trên bầu trời. Để theo dõi tàu vũ trụ, chúng ta có thể truy cập trang heavens-above.com. Chỉ cần nhập vị trí, trang web sẽ cung cấp thời gian và địa điểm có thể quan sát trên bầu trời.

Tàu Progress chở hơn ba tấn hàng hóa bao gồm thực phẩm, nhiên liệu và vật dụng cần thiết cho phi hành gia trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS), được phóng đi từ Trung tâm vũ trụ Baikonur ở Kazakhstan hôm 28/4. Trước khi hoàn thành nhiệm vụ, nó đã mất liên lạc với trung tâm kiểm soát.

Tuy nhiên, các chuyên gia khẳng định ISS vẫn có đủ nguồn lương thực cần thiết cho phi hành gia cho đến sứ mệnh tiếp theo.

Progress có thể ở trong không gian như ISS không?

Progress được đưa vào không gian, nhưng việc để nó ở lại môi trường này không đơn giản. Khi có một vật thể trong quỹ đạo tròn quanh Trái Đất, chúng ta sẽ nghĩ rằng nó sẽ ở lại đó mãi mãi. Điều này đúng nếu chuyển động của đối tượng bị lực hấp dẫn chi phối. Tuy nhiên, ở độ cao quỹ đạo của ISS, lực kéo sẽ tác động lên trạm vũ trụ và các con tàu vũ trụ khác. Trên thực tế, ISS thường sử dụng nhiên liệu thừa từ tàu cung cấp để tăng tốc độ và giữ nó ổn định.

Có nên đặt mục tiêu trên biển và hy vọng Progress va chạm với nó không?

Năm 2001, công ty Taco Bell từng đặt một mục tiêu lớn trên Thái Bình Dương, nhằm quan sát trạm vũ trụ Mir (Hòa bình) lao vào vật thể này khi nó quay về Trái Đất. Nếu Mir va chạm, công ty sẽ phát bánh taco miễn phí cho mọi người dân ở Mỹ. Tuy nhiên, Mir đã "lỡ" mục tiêu này.

Anh Hoàng