Đêm đầy sao của họa sĩ Vincent van Gogh, không chỉ ngắm, mà còn hát…

Đêm đầy sao của họa sĩ Vincent van Gogh, không chỉ ngắm, mà còn hát…
Yêu thích bức họa Đêm đầy sao (The Stary Night, vẽ năm 1889)-tác phẩm sơn dầu nổi tiếng nhất thế giới của họa sĩ người Hòa Lan Vincent Van Gogh (xem trang Lê Quý Đôn http://www.lequydon.org/vi/news/Van-hoa-Xa-hoi/Thien-van-hoc-trong-cac-buc-ve-troi-sao-cua-Vincent-van-Gogh-4471/), Don McLean (tên thật là Donald McLean)-ca sĩ và nhạc sĩ người Mỹ đã sáng tác bài hát „Vincent”.

Ảnh ca sĩ-nhạc sĩ Don McLean trong một buổi biểu diễn với trang trí nền sân khấu là bức họa Đêm đầy sao của Van Gogh.

McLean đã lấy chính tên bức họa để khởi đầu bài hát, và lời bài hát bao gồm những từ về màu sắc, những đám mây xoáy màu tím…nên bài hát như là một màn trình diễn từng trang các tác phẩm và cuộc đời của Van Gogh. Giai điệu bài hát rất nhẹ nhàng trữ tình gợi nhớ lại một cách rất yên bình những xúc cảm mãnh liệt được thể hiện trong bức tranh của Van Gogh. Ở bảo tàng Van Gogh ở Amsterdam, bài hát đươc bật lên hàng ngày cho khách thăm bảo tàng. Bài hát bắt đầu đột ngột, không có phần nhạc dạo đầu, giọng hát và ghi-ta cùng cất lên đồng thời.

Starry starry night

paint your palette blue and grey

look out on a summer’s day with eyes that know the darkness in my soul

Shadows on the hills

Sketch the trees and the daffodils

Catch the breeze and the winter chills

In colors on the snowy linen land

Starry, starry night

Flaming flowers that brightly blaze

Swirling clouds in violet haze

Reflect in Vincent's eyes of china blue

Đêm đầy sao đầy sao

vẽ màu xanh và xám trên bảng màu

nhìn ra ngoài vào một ngày hè với đôi mắt nhìn được bóng tối trong tâm hồn tôi

Bóng trên đồi

Phác thảo cây và hoa thủy tiên

Đón gió và mùa đông lạnh giá

Trong màu sắc trên vùng đất phủ tuyết

Đêm đầy sao, đêm đầy sao

Những bông hoa rực rỡ như ngọn lửa rực sáng

Những đám mây xoáy trong sương mù màu tím

Phản chiếu trong đôi mắt màu xanh của Vincent

Ảnh bìa đĩa bài hát „Vincent” phát hành năm 1972 tại Anh và nhiều nước khác.

Qua bài hát về người họa sĩ tài năng đã mất nhìn vào bóng tối của chính tâm hồn mình, McLean đã khắc họa mối tương quan giữa sự sáng tạo và nhạy cảm chung với vẻ đẹp và nỗi đau trong cuộc đời Van Gogh. McLean đã viết lời bài hát vào năm 1971 sau khi đọc một cuốn sách về cuộc đời của van Gogh. Ông kể lại: "Mùa thu năm 1970, lúc đó công việc của tôi là đi hát và chơi ghi-ta trong các trường học. Một buổi sáng, khi đang ngồi trên hiên và đọc tiểu sử của Van Gogh, đột nhiên tôi biết rằng tôi phải viết một bài hát về ông. Tôi ngắm nhìn bức họa Đêm đầy sao và viết ngay lời bài hát trên một cái túi giấy". Năm 1972, bài hát „Vicent” đã trở thành hit đứng đầu bảng xếp hạng đĩa đơn của Anh trong hai tuần, và đứng thứ 12 ở Mỹ. Billboard xếp nó là bài hát đứng vị trí 94 cho cả năm 1972.Tuy McLean không nói về sự liên cảm giữa bài hát với cuộc sống của chính ca sĩ, nhưng cũng có một yếu tố thật: khi ông còn là cậu bé 15 tuổi, ông bị bố hành hạ chỉ vì kết quả học tập tồi tệ ở trường vào đêm trước khi bố ông chết. Sau đó cậu bé được gửi đến ở cùng với bạn bè, cậu đã đi qua vùng đất phủ tuyết trong đêm băng giá và trời đầy sao. Độc giả có thể thường thức bài hát này qua giọng hát trữ tình và tiếng đàn ghi-ta êm dịu của McLean trên youtube, đồng thời đọc tiểu sử qua lời bài hát trên nền rất nhiều bức họa nổi tiếng của Van Gogh.

Ảnh chụp màn hình bài hát „Vincent” của McLean trên youtube (https://www.youtube.com/watch?v=oxHnRfhDmrk)

Bài hát „Vincent’, và bài „American Pie” trong đĩa đơn „American Pie” là hai bài hát để đời của McLean. Năm 2001, American Pie đã được khán thính giả bình chọn xếp hạng 5 trong số 365 bài hát làm biểu tượng nền âm nhạc Hoa Kỳ.

Thông tin thêm  và nhạc sĩ McLean: ông cũng là tác giả của bài hát „And I Love You So”. Nhưng bài hát này chỉ trở nên nổi tiếng sau khi được ca sĩ Elvis Presley hát nên nhiều người ghi là đó là bài hát của Presley. Có một bài hát nổi tiếng khác cũng liên quan tới McLean. Chắn chắn nhiều người trong chúng ta đã có dịp thưởng thức bài hát rất trữ tình „Killing Me Softly with His Song” qua nhiều giọng ca khác nhau. Lori Lieberman là người đã thực hiện bản ghi âm gốc vào cuối năm 1971. Lieberman kể lại rằng bài hát này dựa trên những vần thơ mà bà đã viết lại trên một chiếc khăn ăn tại câu lạc bộ Troubadour lúc bà bị ấn tượng cực kỳ mạnh mẽ khi nghe McLean hát bài "Ghế trống" (Empty Chairs). Sau đó Lieberman đã gặp Norman Gimbel. Gimbel đã chuyển cảm xúc của bà thành lời bài hát rồi Charles Fox đã viết nhạc cho bài hát.

Tác giả bài viết: Nhữ-Tarnawska Hoa Kim Ngân