Tuyến đường Chopin

Frederic Chopin và các nghệ sĩ piano nổi tiếng cùng thời ở Paris. Từ trái sang phải: Jacob Rosenhain, Theodor von Dohler, Frederic Chopin, Alexander Dreyschock, Sigismond Thalberg, Pierre Etienne Wolff, Adolt von Henselt, Ferenc Liszt. Bức họa của Nicolas-Eustache Maurin in trong tờ „Galerie de la Gazette Musicale” số 2 năm 1842.

Tản bộ dọc theo tuyến đường Chopin

Trong huyết quản của Frederic Chopin (tên khai sinh: Fryderyk Franciszek Chopin) chảy hai dòng máu Ba Lan và Pháp. Phần lớn các tác phẩm ông sáng tác khi ông chủ yếu sống ở Pháp, sau khi rời Ba lan, âm nhạc Chopin mang đậm dấu tâm hồn Ba lan của ông.Không chỉ âm nhạc, mà ông còn dành cả trái tim ông cho tổ quốc Ba lan, theo đúng cả nghĩa đen và nghĩa bóng, khi trái tim ông được an táng tại Warszaw. Chopin qua đời ở Paris và được chôn cất tại Paris. Nguyện ước cuối cùng của ông trước khi mất là đưa trái tim của ông về Warszaw. Trái tim được đặt trong một bình rượu và do chị ông mang lậu về Balan và rồi được an táng trong Nhà thờ Thánh Giá tại số 3 đường Krakowskie Przedmiescie.

Nhà thờ Thánh Giá tại số 3 đường Krakowskie Przedmiescie. Trái tim Chopin được an táng tại cột thứ hai bên trái khi đứng từ cửa nhìn vào lễ đường.

Đường Krakowskie Przedmiescie là một trong 5 tuyến đường chính dẫn đến Khu Phố Cổ của Warszaw đã được xếp hạng bảo tồn. Trên tuyến đường này có nhiều di tích lịch sử về Chopin:

1/ Nhà Thờ Thánh Giá kể trên (tiếng Ba lan: Kościół Świętego Krzyża, Krakowskie Przedmieście 3).

2/ Lâu đài Czapskich (Pałac Czapkich/Krasińskich, Krakowskie Przedmieście 5) là nơi Chopin ở cùng với gia đình những năm cuối trước khi ông rời Ba lan (1827-1830). Cũng tại đây Chopin đã chơi bản Concertos cung Mi thứ và cung Fa thứ cho bạn bè, trước khi trình diễn chính thức tại Nhà Hát Quốc gia. Hiện nay nơi này là Học Viện Mỹ Thuật Quốc gia.

3/ Lâu đài Kazimierz (Pałac Kazimierzowski, Krakowskie Przedmieście 26/28, gần như đối diện với lâu đài Chapskich, ở bên số chẵn, đi sâu vào trong khoảng 100mét), là nơi gia đình Chopin ở lâu nhất khi chuyển đến Warszaw (giai đoạn 1917-1927). Hiện là Khoa Đông phương và Viện Lịch sử Nghệ thuật của Đại học Warszaw.

4/ Nhà thờ các Nữ Tu (Kościół Wizytek, Krakowskie Przedmieście 34) là nơi Chopin đánh đàn organ rất nhiều lần thời ông học ở trường phổ thông.

5/ Lâu đài Radziwiłł (Pałac Radziwiłłowski, Krakowskie Przedmieście 46/48) là nơi Chopin lần đầu tiên có buổi trình diễn ra mắt vào ngày 24 tháng 2 năm 1818, khi ông lên 8 tuổi. Hiện nay là Phủ Chủ tịch của Ba lan.

6/ Lâu đài Wesslów (Pałac Wesslów, Krakowskie Przedmieście 25, bên số lẻ, gần đối diện với lâu đài Radziwłł), cạnh đó thời ấy là bến xe, nơi Chopin tạm biệt người thân lên đường đi Vienna ngày 2 tháng 11 năm 1830. Khi đó ông 20 tuổi. Lúc đó ông không biết được rằng ông sẽ không bao giờ trở lại Ba lan nữa. Hiện nay là Văn phòng Phúc thẩm Công tố viên và Viện Tư pháp Quốc gia. 

Lâu đài Czapskich và lâu đài Kazimierzowski.

Nhà thờ các Nữ Tu và Lâu đài Radziwiłł.

Thưởng thức âm nhạc của Chopin

Vào năm 2010, nhân kỷ niệm 200 năm ngày sinh của Chopin, thành phố Warsaw đã vinh danh công dân nổi tiếng nhất của mình bằng cách chuẩn bị tuyến đường đi bộ „Chopin’route” và đặt các các băng ghế có phát nhạc Chopin. Mọi người đi bộ qua đó có thể nghe các bản nhạc đã chọn cũng như tải xuống một ứng dụng có chứa hướng dẫn nghe thông tin bổ sung, và cả chụp ảnh selfie. Khá nhiều băng ghế đá màu đen với bản đồ và các nút bấm Chopin được đặt dọc đường Krakowskie Przedmieście và nhiều tuyến đường trong thành phố. Đơn giản chỉ cần nhấn nút bất cứ lúc nào và nhạc của Chopin sẽ vang lên. Ghế thường đặt cạnh các địa điểm lịch sử. Và trên ghế có ghi/khắc tóm tắt lịch sử của từng địa điểm. Các buổi hòa nhạc Chopin được tổ chức thường xuyên tại rất nhiều địa điểm công cộng trên khắp Warsaw. Một trong những địa điểm quen thuộc nhất của người dân Warszaw cũng như những người yêu âm nhạc trên thế giới là Công Viên Hoàng Gia (park Królewski Łazienki). Đây là công viên lớn nhất và đẹp nhất của thành phố Warsaw được thiết kế theo phong cách Baroque từ thế kỷ 17. Ngay gần của ra vào công viên là bức tượng Chopin-một trong những biểu tượng đặc trưng nhất và dễ nhận biết nhất của Warsaw. Tại đây vào các chủ nhật (thường vào 12 giờ và 16 giờ trong thời gian hè), đông đảo người dân ngồi trên thảm cỏ, các dãy ghế xung quanh tượng Chopin, để thưởng thức âm nhạc Chopin do các nghệ sĩ nổi tiếng thế giới trình diễn.

Các băng ghế đá Chopin trên đường phố và các buổi hòa nhạc tại bức tượng Chopin trong công viên Hoàng gia tại Warszaw, nơi bất cứ người dân hay khách du lịch nào cũng có thể tự do thưởng thức âm nhạc Chopin.

Nơi tập hợp nhiều thông tin nhất về cuộc đời, sự nghiệp và tác phẩm âm nhạc của Chopin là bảo tàng Chopin tại Warszaw. (Nó chỉ cách Krakowskie Przedmieście vài trăm mét tính từ đầu phố, từ nhà thờ Thánh giá). Nơi đây, trong không gian tĩnh lặng xung quanh, bạn sẽ được thả hồn theo các thể loại nhạc Chopin. Bạn chỉ cần chọn ngồi ở những khu bàn khác nhau, được phân loại theo từng thể loại nhạc, polonaises, mazuka, scherzo…., rồi đeo tai nghe và chọn bản nhạc bạn muốn. Không những âm nhạc, bạn còn có thể đọc mọi thông tin liên quan đến bản nhạc và nhiều khía cạnh khác của âm nhạc hiện lên trên màn hình.

Bảo tàng Chopin tại Warszaw (lâu đài Gnińskich (Pałac Gnińskich), (a)).

Có lẽ người Việt Nam nào cũng biết nghệ sĩ châu Á đầu tiên đoạt huy chương vàng tại cuộc thi Piano quốc tế mang tên Chopin tổ chức vào tháng 10 năm 1980 tại Warsaw là Nghệ sĩ Nhân dân Đặng Thái Sơn. Bạn có thể lắng nghe những tiếng đàn của ông ở mục „Tác phẩm dành cho piano và dàn nhạc”, ở đó có 2 tác phẩm, Concerto số 1 cung Mi thứ (Piano concerto in E-minor op.11 (b), toàn bộ tác phẩm gồm 3 phần) và Concerto số 2 cung Fa thứ (Piano concerto in F-minor op.21, toàn bộ tác phẩm gồm 3 phần).

Tiếng đàn của NSND Đặng Thái Sơn được ghi âm trong phần „Tác phẩm dành cho piano và dàn nhạc” (Works for Piano and Orchestra) tại Bảo tàng Chopin ở Warszaw, với 2 tác phẩm: Hòa tấu Piano cung Mi thứ (Piano concerto in E-minor op.11; Allegro maestoso, Romance. Larghetto, Rondo. Vivace) và Hòa tấu Piano cung Fa thứ (Piano concerto in F-minor op.21; Maestoso, Larghetto, Allegro. Vivace).

Cho những ai muốn thưởng thức nhạc Chopin sau một ngày làm việc vất vả cũng sẽ có khá nhiều lựa chọn: các buổi hòa nhạc Chopin (bán vé) được tổ chức vào buổi chiều hàng ngày ở nhiều nơi, tại Thế Giới Âm nhạc (Nowy Świat Muzyki, ở đường Nowy Świat 63, lúc 17:00), tại Điểm Chopin (Chopin point, Krakowskie Przedmieście 34, lúc 19:00), phòng trưng bày của hiệp hội Nhiếp ảnh Ba Lan ngày gần lâu đài Hoàng Gia (Stara Galeria ZPAF, plac Zamkowy 8). Những ai chưa có dịp đặt chân tới hay không có thời gian tản bộ tại Warszawa cũng có thể tự bồi bổ kiến thức về âm nhạc Chopin bằng cách thực hiện “chuyến tham quan ảo” qua trang: http://en.chopin.warsawtour.pl/virtual-tour// http://pl.chopin.warsawtour.pl/wirtualny-spacer/

Tài liệu tham khảo:

từ Internet, đặc biệt từ trang “Narodowy Instytut Frederyka Chopina”

https://pl.chopin.nifc.pl/chopin/

Ảnh của tác giả.

Chú dẫn:

(a) Chopin mueum, Pałac Gnińskich (hay Pałac Ostrogskich), Okólnik 1-Tamka 41, 00-368 Warszawa.

(b) Op. là viết tắt của từ Opus (tác phẩm (tiếng Hy lạp)). Các tác phẩm âm nhạc thường được đánh dấu bằng số, ví dụ: Op.11 nghĩa là tác phẩm với số thứ tự 11. Nhưng cũng có nhiều tác phẩm không có đánh số thứ tự.

Bài viết chỉ để cập đến những địa điểm chính vẫn còn tồn tại.

Khi chuyển từ làng Wola tới Warszaw, từ mùa thu năm 1810 (khi Frederic Chopin mới 7 tháng tuổi) đến mùa hè năm 1811, gia đình Chopin sống tại căn nhà trên đường Krakowskie Przedmieście số 7. Nhưng căn nhà đó không còn tồn tại nữa, mà hiện nay là khu nhà Jozef Grodzicki. Sau đó gia đình chuyển đến căn hộ trong lâu đài Saski (trong thời gian 1811-1817). Nhưng nơi này đã bị phá hủy hoàn toàn năm 1944. Hiện nay là quảng trường mang tên Józef Piłsudski, cũng trong khu phố cổ.